Teamwork makes the dreamwork is een veel gehoorde uitspraak. Misschien werk je nu in een succesvol team. Jullie boeken mooie resultaten met elkaar, de energie ligt hoog en er is ruimte voor plezier. Toch is ‘teamwork’ niet altijd direct ‘dreamwork’. Een samenwerking zorgt ook vaak voor gedoe en soms zelfs frustratie. In deze blog neem ik je mee in de 5 eigenschappen die een team succesvol maken.

We beginnen met een korte QuickScan, beantwoord de onderstaande vragen:

  • Geven teamleden openlijk en makkelijk hun mening?
  •  Zijn teamvergaderingen meeslepend en productief?
  • Komt het team snel tot beslissingen en wordt voorkomen dat jullie verzanden in een consensus?
  • Geven teamleden tegenover elkaar openlijk hun tekortkomingen toe?
  •  Zijn teamleden bereid om hun eigen belangen aan de kant te zetten voor het teambelang?

Heb je twee of meer keer nee geantwoord? Dan is er werk aan de winkel! Lees snel verder en bepaal welke eigenschap een boost kan gebruiken.  

5 eigenschappen van een succesvol team

Patrick Lencioni deed onderzoek naar de vijf frustraties van teamwork. Hij formuleerde 5 eigenschappen die bijdragen aan een succesvol team en waar een gebrek aan deze eigenschappen zorgt voor een niet functionerend team en waaraan je dit terugziet.

1. Er is vertrouwen 
Vertrouwen vormt de basis voor een goed functionerend team. Met vertrouwen bedoel ik dat je erop moet kunnen vertrouwen dat de intenties waarmee collega’s hun werk doen goed zijn. Teamleden voelen zich op hun gemak en durven zich kwetsbaar op te stellen. Ze kunnen erop vertrouwen dat hun eigen kwetsbaarheid (bijvoorbeeld zwakheden, gebrekkige vaardigheden, tekortkomingen op sociaal vlak, verzoek om hulp) niet tegen hen gebruikt worden.

Wanneer het aan vertrouwen ontbreekt merk je dit vaak dat mensen hun zwakheden verbergen, geen hulp durven vragen of feedback durven te geven en aannames doen over de intentie waarmee een collega zijn werk doet. 

2. Het team kan omgaan met conflicten
Goed om kunnen gaan met conflicten is de tweede eigenschap van een succesvol team. Het gaat hierbij om productieve discussies waarbij teamleden hun standpunten delen over concepten
en ideeën. Teams die productieve discussies aangaan weten dat het enige doel is om op korte termijn de best mogelijke oplossing te bereiken. Ze bespreken problemen en lossen die ook sneller en vollediger op dan andere groepen. In deze conflicten worden persoonlijke aanvallen vermeden. Ik zie regelmatig in teams dat mensen veel tijd en energie stoppen in het vermijden van pittige discussies en liever de harmonie bewaken. Ironisch genoeg is dat wat je probeert te voorkomen vaak het resultaat. Wanneer teamleden het conflict niet aangaan en zaken niet openlijk worden uitgesproken, ontstaat vaak spanning en worden individuele gevoelens van teamleden gekwetst.
 

Je herkent teams met een angst voor conflicten aan lange vergaderingen, steeds terugkerende onderwerpen op de agenda in het teamoverleg en er ontstaan politieke situaties waarin de aanval
soms persoonlijk wordt. 

3. Hoge betrokkenheid
Eigenschap nummer 3 is betrokkenheid. Goed functionerende teams nemen duidelijke beslissingen en ze nemen deze tijdig. Ze werken met complete instemming van het team, zelfs van degene die tegen het besluit hebben gestemd. Na een vergadering heeft geen enkel teamlid twijfels over de vraag of de gemaakte keuzes moeten worden gesteund. Iedereen weet waar hij aan toe is en teamleden verenigen zich rond gemeenschappelijke doelen. Ze handelen zonder aarzeling en er is ruimte om van richting te veranderen wanneer blijkt dat een andere manier toch beter is om het doel te bereiken.

Soms maken het verlangen om te zoeken naar een consensus en de behoefte aan zekerheid het lastig om de gewenste betrokkenheid te realiseren. Om gezamenlijke besluiten te nemen is het belangrijk dat er voldoende vertrouwen is om je uit te spreken en dat het team, conflicten aangaat die in de weg zitten om 100% je commitment te geven aan een besluit. Deze eigenschap bouwt dus verder op de eerdergenoemde eigenschappen. 

4. Teamleden pakken hun verantwoordelijkheid.
Je kan je voorstellen dat wanneer besluiten niet duidelijk zijn, het lastig is om te bepalen wie wat oppakt en welke verantwoordelijkheid bij wie ligt. Met verantwoordelijkheid gaat het om de  bereidheid van teamleden om collega’s aan te spreken op prestaties en op gedrag die het team kunnen schaden. Wanneer mensen verantwoordelijkheid ontlopen, zijn ze niet bereid om het sociale ongemak te verdragen dat samengaat met het aanspreken van een collega op zijn of haar gedrag. Het is soms ook knap lastig om die gesprekken te voeren, omdat mensen bang zijn dat aanspreken de relatie schaadt. Het tegenovergestelde is vaak waar. Wanneer je collega’s niet aanspreekt, gaan teamleden elkaar vaak kwalijk nemen dat ze niet aan de verwachting voldoen. 

5. Aandacht voor resultaat
Wanneer er aandacht is voor resultaat staat de teamdoelstelling centraal. Je legt vast wat je met elkaar wilt bereiken in een bepaalde periode. Dit kan een financieel resultaat zijn, maar ook tevredenheid van leerlingen, een slagingspercentage. Voor sommige teamleden kan het feit dat ze deel uitmaken van een team al zorgen voor voldoende tevredenheid. Of soms is de individuele status belangrijker dan de teamprestatie. Het helpt om de aandacht op het teamresultaat te houden door heel duidelijk te zijn over resultaten en alleen gedrag te belonen dat bijdraagt aan het realiseren van de resultaten. 

Geef jullie samenwerking een boost!
Herken je een van de bovenstaande punten bij jou in je team? Dan is er werk aan de winkel! De eerste stap is om teamontwikkeling onderwerp van gesprek te maken. Dit kan bijvoorbeeld tijdens een teamoverleg of een teammiddag. Twijfel je over wat het meest passend is voor jullie team? Neem dan contact op met me, ik denk graag met je mee!

Deze Blog verscheen eerder op de website van September Onderwijs. 

Over mij - jouw droomteam

Over de auteur: Annemiek

Annemiek helpt leidinggevenden om het beste uit hun team te halen. Als klein meisje was ze al gefascineerd door groepsdynamiek en inmiddels heeft ze hier haar werk van gemaakt. Ze begeleidt teams naar een samenwerking met meer plezier én resultaat.